Czym są i co zmienią Pracownicze Plany Kapitałowe?

1 stycznia 2019 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych – regulacja, wprowadzająca istotne zmiany w zakresie zabezpieczenia emerytalnego Polaków. Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to powszechny, dobrowolny i prywatny system długoterminowego oszczędzania, który współtworzą pracodawcy, osoby zatrudnione oraz państwo. Ustawa obejmie swoim zakresem wszystkie podmioty, zatrudniające przynajmniej jedną osobę, za którą odprowadzane są składki na ubezpieczenia emerytalne oraz rentowe do ZUS.

Umowa o zarządzanie PPK oraz umowa o prowadzenie PPK

System funkcjonował będzie w oparciu o dwie umowy nazwane: umowę o zarządzanie PPK oraz umowę o prowadzenie PPK. Umowa o zarządzanie PPK powinna zostać zawarta przez podmiot zatrudniający z instytucją finansową (np. fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny, pracownicze towarzystwo emerytalne), której wybór dokonany zostanie w porozumieniu z zakładową organizacją związkową.

W ramach umowy dla każdego zatrudnionego otwarty zostanie indywidualny rachunek PPK. Stronami drugiej umowy – o prowadzenie PPK, będą instytucja finansowa oraz zatrudniony. Umowa zawierana będzie w imieniu zatrudnionego przez podmiot zatrudniający. Na podstawie zawartej umowy instytucja finansowa będzie przyjmowała wpłaty w ramach programu oraz dokonywała wypłat transferowych.

Jak wygląda finansowanie PPK?

W finansowaniu programu partycypować będą trzy podmioty: osoba zatrudniona, podmiot zatrudniający oraz państwo. Wpłaty osoby zatrudnionej będą co miesiąc potrącane z jej wynagrodzenia i mogą wynosić od 0,5% do 4% wynagrodzenia. Podstawową stawką będzie 2%, kolejne 2% będzie mogło być przekazywane na rachunek PKK jako dobrowolna wpłata dodatkowa. Wpłaty poniżej podstawowej stawki 2%, jednak nie mniej niż 0,5%, będą mogły być dokonywane przez osoby o najniższych zarobkach, nieprzekraczających 1,2 krotności minimalnego wynagrodzenia. Podmiot zatrudniający zobligowany będzie do wpłaty na rachunek PPK osoby zatrudnionej kwoty o równowartości przynajmniej 1,5% wynagrodzenia.

Ponadto zatrudniający będzie uprawniony do dokonywania dobrowolnych wpłat dodatkowych w wysokości nieprzekraczającej 2,5% wynagrodzenia. Pieniądze odprowadzane na rachunek PPK przez podmiot zatrudniający nie będą pobierana z wynagrodzenia zatrudnionego, będzie to świadczenie finansowane przez podmiot zatrudniający. Ze strony państwa w ramach programu przewidziane są dwa rodzaje świadczeń. Pierwsze, jednorazowe, to wpłata powitalna w kwocie 250 zł. Drugim świadczeniem będą dopłaty roczne na rachunek uczestnika PPK w wysokości 240 zł.  Środki, które zasilą rachunek PPK uczestnika przekazane zostaną następnie na fundusz inwestycyjny o ograniczonym ryzyku, dopasowany do wieku uczestnika programu.

Jak wypłacić środki z PPK?

Wypłata środków zgromadzonych w ramach PPK będzie mogła nastąpić tylko w ściśle określonych okolicznościach. Po osiągnięciu przez uczestnika programu wieku 60 lat, przysługiwać mu będzie prawo do rozpoczęcia wypłat. 25% środków zgromadzonych w PKK wypłacone zostanie uczestnikowi jednorazowo, natomiast pozostała część, to jest 75% środków, w minimum 120 miesięcznych ratach.

Zgromadzone środki będą mogły być wypłacone w mniejszej liczbie rat niż wskazane 120, wówczas jednak uczestnik zobowiązany będzie do zapłaty podatku od dochodów kapitałowych. Raz w życiu uczestnik będzie mógł dokonać jednorazowej wypłaty zgromadzonych w PPK środków na cele związane z budową budynku mieszkalnego, nabycia mieszkania lub nieruchomości gruntowej. Środki będą musiały zostać w określonym czasie zwrócone. W przypadku choroby uczestnika, jego małżonka lub dziecka, przysługiwało będzie prawo do wypłaty z rachunku PPK 25% środków.