FNT – analiza projektu rozporządzenia w zakresie wsparcia pojazdów elektrycznych i infrastruktury ładowania, cz. I.

14 lutego 2019 r. Ministerstwo Energii skierowało do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków udzielania oraz sposobu rozliczania wsparcia udzielonego ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu. Projekt rozporządzenia przewiduje możliwość wsparcia z FNT takich obszarów jak wytwarzanie biopaliw i paliw odnawialnych, ale także budowę infrastruktury paliw alternatywnych (CNG, LNG i energii elektrycznej) oraz wsparcia przy zakupie nowych pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi.

Fundusz Niskoemisyjnego Transportu

Ramy prawne Funduszu Niskoemisyjnego Transportu (FNT) zostały ustalone wskutek zeszłorocznej nowelizacji ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.  Dopiero w lutym br. Ministerstwo Energii opublikowało projekt Rozporządzenia określającego szczegółowe warunki udzielenia dofinansowania ze środków Funduszu. Zdaniem autorów projektu, właściwe określenie warunków wsparcia pozwoli zagospodarować większość płaszczyzn wdrażania elektromobilności w Polsce i umożliwi stworzenie w Polsce ekosystemu elektromobilności stanowiącego integralną część unijnej idei popularyzacji czystego transportu we Wspólnocie.

Kto jest kim w FNT

Dysponentem Funduszu, czyli podmiotem odpowiedzialnym za wybór projektów podlegających wsparciu,  jest minister właściwy do spraw energii. Zarządzanie Funduszem powierzono Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). I ten ostatni podmiot będzie tu kluczowy, ponieważ z nim będzie zawierana umowa o udzielenie wsparcia oraz wykonywania praw i obowiązków wynikających z tych umów.

6,75 mld w ciągu 10 lat na wsparcie

Ustawa przewiduje, że FNT może być zasilany z wielu źródeł. Przychody Funduszu stanowić będą dotacje celowe z wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych, odsetki od wolnych środków Funduszu, środki przekazywane przez operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego (tj. PSE S.A.), czy wpływy z tytułu opłaty emisyjnej (opłata z tytułu wprowadzenia przez przedsiębiorców na rynek krajowy paliw silnikowych). Według ustawodawcy w ciągu 10 lat przewiduje się, że Fundusz będzie dysponował kwotą co najmniej 6,75 mld zł.

Wsparcie w formie dotacji lub pożyczki

Projekt rozporządzenia Ministra Energii w sprawie szczególnych warunków udzielania oraz sposobu rozliczania wsparcia udzielonego ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu przewiduje wsparcie w formie pożyczki lub dotacji. Dotacja będzie mogła być wypłacona albo w formie zaliczki, albo w formie refundacji poniesionych kosztów, przy czym wysokość zaliczki nie będzie mogła być wyższa niż 50% udzielonego wsparcia na projekt. W przypadku udzielenia wsparcia w formie pożyczki (nie dłużej niż na 10 lat), umowa o udzielenie wsparcia określać będzie co najmniej elementy wskazane w tytule XIX Kodeksu cywilnego, a także termin i sposób rozliczenia udzielonej pożyczki. Określono również wysokość oprocentowania pożyczki, która  wynosić będzie WIBOR 3M, ale nie mniej niż 2% w skali roku.

Zabezpieczenie umowy o wsparcie. Weksel in blanco.

Podstawową formą zabezpieczenia stanowić będzie weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Może okazać się ona jednak niewystarczająca, co jednak powinno zostać uprzednio w warunkach postępowania wskazane. NFOŚiGW będzie uprawniony do żądania ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia w postaci poręczenia wekslowego lub innej formy zabezpieczenia (np. cesji wierzytelności, hipoteki, zastawu, gwarancji bankowej czy poręczenia). Przewidziano także wyjątki w postaci możliwości odstąpienia od zabezpieczenia, ale tylko w przypadku gdy wysokość wsparcia będzie mniejsza niż 100.000 zł.

Wsparcie uzyska projekt najlepiej oceniony

Uzyskanie wsparcia dla zakupu pojazdów i budowy infrastruktury pojazdów elektrycznych będzie wymagało przeprowadzenia trybu konkursowego. Forma pozakonkursowa zostanie dopuszczona wyłącznie, gdy przedsięwzięcie może zrealizować tylko jeden albo ograniczona liczba podmiotów, którym mogłoby zostać udzielone wsparcie oraz zachodzi jedna z przesłanek tj.: konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa; konieczność realizacji uniemożliwia zastosowanie trybu konkursowego albo posiadanie unikalnego potencjału rozwojowego i innowacyjnego.

Niezbędne elementy wniosku o wsparcie

Zgodnie z art. 28 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, w celu uzyskania wsparcia ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu w trybie konkursowym oraz pozakonkursowym i zawarcia umowy, należy złożyć wniosek o wsparcie, który musi zawierać minimum poniższe elementy:

1. oznaczenie wnioskodawcy, adresu jego siedziby albo adresu zamieszkania;
2. numer identyfikacji podatkowej (NIP), jeżeli został nadany;
3. opis projektu, na realizację którego może zostać przyznane wsparcie;
4. określenie:

a) planowanego terminu rozpoczęcia i zakończenia realizacji projektu,

b) rodzaju i wysokości kosztów objętych wsparciem,

c) wysokości wnioskowanego wsparcia,

d) łącznej wartości projektu do wsparcia,

e) źródeł finansowania projektu.

Do wniosku o wsparcie załącza się dokumenty dotyczące:

1. sytuacji formalnoprawnej wnioskodawcy, w tym oświadczenia wnioskodawcy o niekaralności,
2. posiadanego potencjału kadrowego i organizacyjnego,
3. technicznych możliwości realizacji projektu,
4. efektu ekologicznego realizacji projektu,
5. sytuacji finansowej wnioskodawcy oraz planowanych źródeł finansowania projektu, w tym oświadczenie o niezaleganiu z podatkami, opłatami i składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Ocena wniosku

Weryfikacja złożonego podania nastąpi na podstawia zasad, które określać będzie Rozporządzenie Ministra Energii w sprawie szczegółowych kryteriów wyboru projektów do udzielenia wsparcia ze środków FNT. W ramach dokonywanej oceny badana będzie m.in. wiarygodność finansowa wnioskującego na podstawie np. sprawozdań finansowych, poprawność zastosowanych założeń do analizy finansowej, potwierdzone źródła współfinansowania projektu.

Analizując treść projektu rozporządzenia można zwrócić uwagę na kilka elementów. Przede wszystkim wsparcie budowy lub rozbudowy infrastruktury uzyska podmiot działający na skalę ogólnokrajową, czy ponadwojewódzką. Moim zdaniem zaproponowane kryterium uprzywilejowuje duże inwestycje kosztem mniejszych, co może powodować powstanie zarzutu nieuzasadnionej dyskryminacji.  W ocenie opiniujących (np. PZPM) zawartych jest zbyt wiele kryteriów przyznających dodatkowe punkty za szeroki zasięg geograficzny, co nie uwzględnia lokalności przedsiębiorstw.  Z pewnością wiele postanowień jest nieostrych i wymaga dokonania na ustawodawczym etapie finalnym korekty bądź zmiany.

Wysoka punktacja = podpisanie umowy

Z chwilą uzyskania pozytywnej oceny wniosku, zostanie podpisana umowa obejmująca takie elementy, jak szczegółowy opis projektu, w tym efekt jaki ma być osiągnięty, termin realizacji projektu, termin i tryb kontroli, wysokość i termin udzielonego wsparcia, a także tryb kontroli.  Z pewnością w ogłoszeniu konkursowym, patrząc na analogię w zakresie dofinansowań ze środków UE, projekt umowy wraz z wszystkimi postanowieniami będzie stanowił załącznik dający możliwość uprzedniego z nim się zapoznania.  Jeżeli wniosek zostanie odrzucony, ustawodawca przewidział także procedurę odwoławczą – jako możliwość wniesienia w terminie 14 dni protestu.

Pomoc publiczna

Przepisy art. 28ze ust. 1 i art. 28zf–28zi ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych stosuje się od dnia ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w tych przepisach ze wspólnym rynkiem lub stwierdzenia przez Komisję Europejską, że przepisy te nie stanowią pomocy publicznej.

Oprócz możliwości uzyskania wsparcia dla budowy i rozbudowy infrastruktury do ładowania pojazdów niskoemisyjnych, projekt rozporządzenia przewiduje możliwość uzyskania wsparcia w formie dotacji do zakupu nowych pojazdów. Kwestia ta zostanie szerzej omówiona w kolejnej części artykułu, a dodatkowo znajdzie się w niej analiza wymogów niezbędnych do uzyskania dofinansowania na ten cel z FNT, stanowiąca kontynuację publikacji.