Jakie zmiany czekają przedsiębiorców w 2024 r.?

Nowy Rok to przystąpienie do realizacji planów, które powstają w naszych głowach. To również czas refleksji i zastanowienia, czy to co mamy, działa dobrze. Dla przedsiębiorców przełom roku wiąże się ze zmianą opodatkowania, regulacją zaległych zobowiązań, szeregiem obowiązków kadrowych, sprawozdawczych, księgowych.

Celem ułatwienia wejścia w 2024 r. przygotowałam dla Państwa podsumowanie najważniejszych informacji o zmianach w prawie.

Zacznijmy od kwestii kadrowych:

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2024 r.

W 2024 roku wysokość minimalnego wynagrodzenie za pracę wzrośnie i to aż dwa razy. Pierwsza podwyżka obejmie okres od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r., w którym płaca minimalna wyniesie 4242 zł. Natomiast druga podwyżka nastąpi od 1 lipca 2024 r., a płaca minimalna osiągnie kwotę równą 4300 zł.

Jak wskazuje art. 6 ust. 1 ustawy z 10 stycznia 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, wynagrodzenie pracownika, który jest zatrudniony w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na dany rok kalendarzowy.

Co ważne, minimalne wynagrodzenie za pracę nie ma charakteru jedynie wynagrodzenia zasadniczego, gdyż obejmuje również inne składniki wynagrodzenia i świadczenia pracownicze zaliczone do wynagrodzeń osobowych, z wyjątkami ściśle określonymi w ww. ustawie.

Minimalna stawka godzinowa dla umów zlecenia w 2024 r.

Od 1 stycznia 2024 r. stawka wyniesie 27,70 zł, a od 1 lipca 2024 r. będzie to 28,10 zł.

Dodatek za pracę w porze nocnej 2024 r.

Pracownikowi, który wykonuje pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Kwoty wolne od potrąceń w 2024 r.

Pracodawca dokonując potrąceń z wynagrodzenia pracownika, jest zobligowany do pozostawienia kwoty wolnej od potrąceń, którą swobodnie może dysponować dalej pracownik. Główną podstawę ustalenia kwot wolnych od potrąceń stanowi minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku.

Przy ustalaniu kwoty wolnej od potrąceń uwzględnić należy parametry składkowo-podatkowe takie jak:

• procent zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych,
• wysokość kosztów uzyskania przychodu,
• kwotę zmniejszająca podatek,
• wpłaty do pracowniczego planu kapitałowego,
• pamiętając również o tym, że kwoty wolne ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

To wszystko sprawia, że kwoty wolne od potrąceń obowiązujące w danym roku kalendarzowym dla poszczególnych grup pracowników mają charakter indywidualny.

Wysokość prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej a wpływ na składki odprowadzane do ZUS

W 2024 roku, według projektu ustawy budżetowej na 2024 rok, kwota prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej wyniesie 7824 zł.

Kwota ta będzie miała wpływ między innymi na maksymalną wysokość podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych deklarowanych za osoby przebywające na urlopach wychowawczych. Podstawa ta bowiem nie może przekroczyć kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, czyli w roku 2024 kwoty 4694,40 zł.

Warto również wspomnieć, że roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.

Zatem limit na 2024 rok wyniesie 234 720 zł (30 * 7824,00zł).

Gdy przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych przekroczy w 2024 roku kwotę 234 720 zł to składki emerytalne i rentowe w części pracownika i pracodawcy nie powinny być odprowadzone aż do końca 2024 r.

W 2023 r. limit ten wynosił 208 050 zł.

Współczynnik ekwiwalentu w 2024 r.

Współczynnik służący do ustalenia ekwiwalentu za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym:

odejmując od liczby dni w danym roku kalendarzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt, dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy,

otrzymany wynik dzieli się przez 12.

Tym sposobem, współczynnik na 2024 rok wyniesie 20,92 [366 dni – (52 niedziele + 11 dni świątecznych + 52 dni wolne)] : 12

Zakładowy Fundusz Świadczeń Pracowniczych (ZFŚS)

Nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym pracodawca, który prowadzi ZFŚS, powinien dokonać przeglądu danych osobowych zebranych w procesie przyznawania ulgowych świadczeń z ZFŚS w celu ustalenia niezbędności ich dalszego przechowywania. Pracodawca powinien usunąć dane osobowe, których dalsze przechowywanie jest zbędne do realizacji celu określonego w przepisach, czyli przyznania ulgowej usługi i świadczenia, dopłaty z ZFŚS oraz ustalenia ich wysokości, a także przez okres niezbędny do dochodzenia praw lub roszczeń.

Ponadto, pracodawca, który nie chce tworzyć w 2024 r. Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych ani wypłacać świadczeń urlopowych, powinien o tym poinformować pracowników do 31 stycznia 2024 r.

Emeryci i renciści

Po zakończeniu roku kalendarzowego 2023, pracodawca/zleceniodawca zobowiązany jest zawiadomić ZUS o przychodzie uzyskanym przez emeryta lub rencistę, z wyjątkiem przychodów osiąganych przez niektóre grupy emerytów i rencistów, np. przychody uzyskane przez osoby które osiągnęły powszechny wiek emerytalny. Zawiadomienie powinno być wysłane w terminie nie przekraczającym 28 lutego 2024 r.

Odbiór dnia wolnego w 2024 r. za święto przypadające w sobotę

Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom dzień wolny z tytułu święta przypadającego w innym dniu niż niedziela. Dzień 6 stycznia 2024 r., czyli Święto Trzech Króli przypada w sobotę. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin (zgodnie z artykułem 130 § 2 Kodeksu pracy).

Kwestionariusze używane w procesach płacowo-kadrowych

Wraz z przełomem roku warto przejrzeć różnego rodzaju kwestionariusze i formularze używane w działach płacowo-kadrowych pod kątem aktualizacji ich treści do wskaźników obowiązujących w nowym roku, jak np. rok wskazywany w formularzu, roczna podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych, odwołania do wysokości kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Status płatnika zasiłków finansowanych przez ZUS

Pracodawcy, u których zatrudnienie uległo zmianie w trakcie 2023 r. powinni sprawdzić czy zmiana zatrudnienia wpłynęła na obowiązki związane z wypłatą zasiłków finansowanych ze środków ZUS, jak np. zasiłki chorobowe, opiekuńcze, macierzyńskie. Bowiem płatnikiem zasiłków w danym roku kalendarzowym są pracodawcy/płatnicy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego.

Zmiany w zakresie dodatkowej ochrony pracownika

W styczniu 2024 roku wchodzą również zmiany wywołane nowelizacją ustawy o emeryturach pomostowych oraz dodaniem art 477 (2) k.p.c, dzięki któremu zwiększa się ochrona pracownika. Zasądzając należność́ pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Uznając wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne albo przywracając pracownika do pracy, sąd na wniosek pracownika nakłada w wyroku na pracodawcę̨ obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Zatem, jak można zauważyć, na wniosek pracownika sąd będzie mógł nałożyć obowiązek na pracodawcę zatrudnienia tego pracownika do czasu wydania prawomocnego wyroku.

Zmiany w zakresie zwolnienia z kosztów sądowych

Od 1 stycznia 2024 roku wejdą w życie przepisy dotyczące kosztów sądowych w sprawach pracowniczych. W zakresie spraw pracowniczych i to niezależnie od wartości przedmiotu sporu, pracownik nie będzie musiał wnosić opłaty od pozwu, jeżeli powództwo dotyczy prawa pracy. Co ważne, zwolnienie to dotyczy takich pism jak pozwy i wnioski o wszczęcie postępowania nieprocesowego. Natomiast zmiany zakładają jeden wyjątek, w ramach którego pracownik będzie musiał zapłacić opłatę sądową w przypadku apelacji, jeżeli wartość przedmiotu sporu przewyższa 50 000 zł.

A co się wydarzy w branży automotive?

 Od 1 stycznia 2024 roku zaczną obowiązywać bardzo ważne zmiany w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym wprowadzone ustawą z dnia 7 lipca 2023 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości. Nowe przepisy wprowadzą obowiązek przerejestrowania nabytego pojazdu oraz zawierają zmiany dotyczące zawiadomień o nabyciu lub zbyciu pojazdu.

Właściciel pojazdu jest obowiązany złożyć wniosek o rejestrację pojazdu w terminie 30 dni od dnia:

• nabycia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• dopuszczenia do obrotu przez organ Krajowej Administracji Skarbowej pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej;
• sprowadzenia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Nie stosuje się tego obowiązku, gdy właścicielem pojazdu jest przedsiębiorca prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą w zakresie obrotu pojazdami lub produkcji pojazdów i pojazd ten jest pojazdem nowym, oraz do podmiotu uprawnionego posiadającego decyzję o profesjonalnej rejestracji pojazdów (tablice dealerskie) – w odniesieniu do pojazdów, dla których posiada on ważną decyzję o profesjonalnej rejestracji pojazdów.

Natomiast gdy właścicielem takiego pojazdu jest przedsiębiorca prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą w zakresie obrotu pojazdami, obowiązany jest on do złożenia wniosku o rejestrację pojazdu w terminie 90 dni. Obowiązek przerejestrowania wygasa, jeżeli przedsiębiorca dokona zbycia pojazdu przed upływem terminu.

Klient nabywający auto, nie będzie miał już obowiązku zawiadamiania o jego nabyciu. Oczywiście w tym przypadku będzie miał on obowiązek jego przerejestrowania i zależnie od tego jaką kategorią podmiotu jest, będzie musiał to zrobić w terminie 30-dniowym albo 90-dniowym.

Zawiadomienia o zbyciu pojazdu właściciel będzie dokonywać u starosty właściwego ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) lub czasowego zamieszkania, a jeżeli właścicielem jest przedsiębiorstwo wielozakładowe lub inny podmiot, w skład którego wchodzą wydzielone jednostki organizacyjne – u starosty właściwego ze względu na miejsce rejestracji pojazdu. W przypadku współwłasności pojazdu wystarczające będzie gdy zawiadomienia o zbyciu pojazdu złoży jeden ze współwłaścicieli.

Oczywiście na spóźnialskich czekają kary pieniężne. Właściciel pojazdu, który nie złoży wniosku o przerejestrowanie w 30-dniowym terminie, podlegać będzie karze pieniężnej w wysokości 500 zł od pojazdu. Z kolei dealer który jest przedsiębiorcą w zakresie obrotu pojazdami, który nie złoży wniosku o przerejestrowanie w 90-dniowym terminie, będzie podlegać karze pieniężnej w wysokości 1000 zł od pojazdu. Natomiast w przypadku niezłożenia wniosku o rejestrację pojazdu z przekroczeniem o minimum 180 dni od upływu terminu: w przypadku „zwykłego” właściciela dla którego obowiązuje termin 30-dniowy kara będzie wynosić 1000 zł od pojazdu; w przypadku przedsiębiorcy prowadzącego obrót pojazdami, w tym dealera, dla którego obowiązuje termin 90-dniowy kara będzie wynosić 2000 zł od pojazdu. Brak zawiadomienia o zbyciu to kara 250 zł.

Nowe oznaczenia na stacjach benzynowych

Od 1 stycznia 2024 roku na stacjach benzynowych pojawi się nowe oznaczenie benzyny 95 – oktanowej: E10. Oznaczenie E10 jest równoznaczne z zawartością 10 % biokomponentów w benzynie silnikowej 95 -oktanowej. Nowe paliwo zastąpi dotychczas stosowane paliwo silnikowe E5. Benzyna 98 nie ulegnie zmianie i nadal będzie sprzedawana z zawartością 5 % biokomponentów.

 Przyjrzyjmy się zmianom w podatkach…

Od 1 stycznia 2024 roku kończy się dwuletni okres zawieszenia stosowania przepisów o minimalnym podatku dochodowym. Oznacza to, że podatnicy będą musieli rozliczyć nowy podatek w 2025 roku.

Minimalny podatek dochodowy dotyczy spółek jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podatkowych grup kapitałowych, które w roku podatkowym:

poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 2%. Stawka podatku będzie wynosić 10% podstawy opodatkowania. Ustawa nie przewiduje kryterium kwoty obrotu podmiotu.

Od 1 stycznia 2024 rok pojawi się podatek od plastiku, do którego będą zobowiązani przedsiębiorcy prowadzący działalność handlową lub gastronomiczną. Będą oni musieli pobierać opłatę od swoich konsumentów (tzw. użytkowników końcowych) przy wydawaniu napojów i żywności w jednorazowych kubkach lub pojemnikach z tworzyw sztucznych.

Największa zmiana w przepisach podatkowych i wydaje się że najistotniejsza bo dotknie wszystkich przedsiębiorców to obowiązkowe od 1 lipca 2024 roku wystawianie faktur w Krajowym Systemie e-Faktur – KSeF. Nie będzie możliwości wystawiania faktur w formie papierowej, ani elektronicznej w obecnym kształcie. Celem tego rozwiązania jest bezpośredni wgląd organów skarbowych w wystawiane faktury. Dealerzy oraz inni przedsiębiorcy powinni sprawdzić czy dysponują programami informatycznymi, które zostaną do zmian dostosowane.

Kwota wolna od podatku pozostaje taka sama jak w 2023 roku i będzie wynosiła 30 000 zł w 2024 roku. Tutaj nie ma zmian, pomimo zapowiedzi w kampanii wyborczej. Progi podatkowe również nie zostały zmienione, i wynosić będą dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych 12 % oraz 32 000 po przekroczeniu 120 000 dochodu.

Do 31 marca przedłużono 0 stawkę VAT na żywność. Stawką 0% będą objęte towary spożywcze wymienione w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, tj. objęte przed 1 lutego 2022 r. stawką w wysokości 5%, a następnie w ramach tarczy antyinflacyjnej – od 1 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. stawką 0%. Zerowa stawka VAT obejmie zatem, tak jak obecnie, podstawowe produkty spożywcze: owoce, warzywa, mięso, nabiał i produkty ze zbóż.

Na koniec warto wspomnieć o wzroście podatków i opłat lokalnych, które mają wpływ na prowadzoną działalność gospodarczą. Wysokość ostateczna podatku od nieruchomości uzależniona jest od decyzji rady gminy, jednak w wielu miastach zdecydowano się na maksymalne wzrosty, które w 2024 roku mogą wynieść 0,15 zł na każdy metr kwadratowy, osiągając 1,15 zł/m metr kwadratowy, natomiast dla nieruchomości wykorzystywanych do celów gospodarczych wzrost może maksymalnie wynieść aż 4,32 zł na każdy metr kwadratowy, co da nową stawkę 33,10 zł/metr kwadratowy.

Zatem Nowy Rok 2024 nie będzie łaskawy dla finansów różnych działalności gospodarczych, niesie jak każdy rok kalendarzowy sporo zmian w przepisach prawa, dlatego trzeba te zmiany już teraz uwzględnić w budżetach firmy, w szczególności związane z kosztami zatrudnienia pracowników.