Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy przy zawieraniu umów z konsumentem

Umowa, jaką przedsiębiorca zawiera z konsumentem podlega odmiennemu reżimowi niż ta, którą zawierają miedzy sobą podmioty profesjonalne. Ponieważ jak stanowi art. 22¹ Kodeksu cywilnego konsumentem jest osoba fizyczna, dokonująca czynności nie związanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą, znajduje się ona w słabszej pozycji i w związku z tym przepisy przewidują dla niej wzmocnioną ochronę. Jednym z przykładów takiego równoważenia pozycji jest nałożony na przedsiębiorcę obowiązek informacyjny.

Ustawa o prawach konsumenta

Ustawa o prawach konsumenta różnicuje zakres udzielanych przez przedsiębiorcę informacji w zależności od tego z jaką umową mamy do czynienia. I tak wyróżnić można trzy kategorie obowiązków informacyjnych ciążących na przedsiębiorcy:

• „podstawową” grupę obowiązków, występujących przy każdej umowie zawieranej z konsumentem,
• obowiązki informacyjne w przypadku umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa,
• obowiązki informacyjne w zakresie usług finansowych.

O czym pamiętać?

W pierwszym przypadku, przedsiębiorca musi poinformować klienta – konsumenta m.in. o głównych cechach świadczenia (w  tym w szczególności o cenie), danych identyfikujących przedsiębiorcę, sposobie i terminie spełnienia świadczenia, odpowiedzialności za jego jakość, treści gwarancji oraz czasie trwania umowy.  Wymagania te, nie musza być spełnione jeśli mamy do czynienia z tzw. umowami bagatelnymi tj. zawieranymi w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego, które wykonywane są bezpośrednio po ich zawarciu.    Informacje mają być udzielone najpóźniej z chwilą wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową.

Pojęcie to obejmuje zarówno przyjęcie oferty złożonej przez przedsiębiorcę, jak i złożenie przez konsumenta oferty względem przedsiębiorcy.

Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa

W przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa naturalne wydaje się rozszerzenie obowiązku informacyjnego przedsiębiorcy poprzez konieczność wskazania konsumentowi także danych dodatkowych – adresu przedsiębiorstwa, poczty elektronicznej, numerów telefonu czy faksu oraz kosztach korzystania ze środków porozumiewania się na odległość (jednakże tylko w sytuacji gdy przekraczają one zwyczajowy poziom). Przedsiębiorca ma także obowiązek wydania konsumentowi dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy (w formie papierowej lub za zgodą konsumenta – na innym trwałym nośniku informacji).

Sprzedaż przez internet

W przypadku sprzedaży internetowej większość wymaganych przez ustawę informacji można zamieścić w regulaminie. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku sprzedaży dokonywanej przez przycisk lub podobną funkcję. Sprzedawca musi zadbać o ich czytelne oznaczenie poprzez sformułowanie: „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub równoważne. W przypadku braku dokładnego oznaczenia, umowa będzie uważana za niezawartą, a przedsiębiorca nie będzie miał żadnych praw względem kupującego.

Jeśli przedsiębiorca kontaktuje się z klientem przy pomocy telefonu, już na początku rozmowy ma obowiązek podać dane identyfikujące o których mowa powyżej i wskazać w czyim imieniu dzwoni.   Podobnie jak w przypadku umowy zawieranej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa również i w tym wypadku umowa uważana będzie za zawartą dopiero, gdy dojdzie do potwierdzenia na papierze lub innym trwałym nośniku informacji.

Ciężar wykazania, że przedsiębiorca spełnił nałożone na niego wymagania spoczywa zgodnie z art. 24 ustawy o prawach konsumenta na podmiocie silniejszym tj. przedsiębiorcy.

Usługi finansowe – dodatkowe obowiązki firm

W przypadku zawierania umów dotyczących usług finansowych poza wskazanymi powyżej danymi przedsiębiorca ma także obowiązek wskazania konsumentowi ryzyka związanego z usługą, możliwości pozasądowego rozstrzygania sporów wynikających z umowy, istnieniu funduszu gwarancyjnego lub innych systemów gwarancyjnych, jeżeli takie istnieją czy języku stosowanym w relacji z konsumentem.