Obowiązkowe badania lekarskie pracowników w trakcie pandemii

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

W obecnej sytuacji panującej w kraju i na świecie, w związku z wprowadzonym stanem epidemii, nie ma możliwości przeprowadzania badań lekarskich, zarówno wstępnych, jak i okresowych pracowników na bieżąco.

W związku z problemami, które napotykają pracodawcy i pracownicy, Główny Inspektor Pracy przedstawił swoje stanowisko w sprawie obowiązku terminowego kierowania pracowników na profilaktyczne badania lekarskie oraz terminowego przeprowadzania szkoleń w dziedzinie bhp. 

Propozycje Głównego Inspektora Pracy

Główny Inspektor Pracy zaproponował m.in.:

1. zawieszenie obowiązku przeprowadzania okresowych badań lekarskich pracowników do czasu odwołania zagrożenia epidemicznego ze strony wirusa SARS-CoV-2, przy jednoczesnym zachowaniu obowiązku wystawienia skierowania na okresowe badania lekarskie w terminach wynikających z orzeczeń lekarskich określających brak przeciwwskazań do pracy, otrzymanych przez pracowników podczas poprzednich. Terminowe wystawienie skierowania będzie potwierdzeniem gotowości pracodawcy  do wypełnienia obowiązku w art. 229 KP. Pracodawcy powinni zostać zobowiązani do niezwłocznego udania się do jednostki medycyny pracy, z którą przedsiębiorstwo ma a podpisaną umowę o świadczenie usług w zakresie profilaktycznej opieki lekarskiej nad pracownikami, po odwołaniu zagrożenia epidemicznego,
2. utrzymywanie obowiązku niedopuszczania do pracy pracowników bez orzeczenia lekarskiego, określającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku pracy otrzymanego przez pracownika podczas wstępnych profilaktycznych badań lekarskich.

Oznacza to, że pracodawca będzie mógł dopuścić pracownika do pracy pomimo, że pracownik nie będzie miał przeprowadzonych badań lekarskich okresowych, jednak jednocześnie powinien pamiętać, by wystawić pracownikowi skierowanie na takie badania w odpowiednim czasie.

Propozycje przedstawione przez Głównego Inspektora Pracy co prawda nie są wiążące i zniknęły ze strony internetowej urzędu, jednak pojawiły się już w projekcie ustawy, nad którą pracuje rząd.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw

Regulacje w sprawie badań lekarskich pracowników zostały zamieszczone w projekcie ustawy zmieniającej specustawę w sprawie koronawirusa. Zgodnie z jej postanowieniami w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu, zawiesza się wykonywanie obowiązków wynikających m.in. z art. 229 § 2 zdanie pierwsze i § 4-5 kodeksu pracy. Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii albo po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik będą obowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 60 dni od dnia odwołania danego stanu.

Ustawa zmieniająca nie weszła jeszcze w życie, ale pozwala pracodawcom przyjąć pewne założenia i przygotować się do wykonania obowiązków, które po ich stronie powstaną.