Podatek akcyzowy w przypadku czasowej rejestracji aut

W dniu 7 kwietnia 2021r. przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym zapadł wyrok w sprawie o sygn. akt: III SA/Po 546/20, zgodnie z którym nie ma podstaw prawnych do obciążania podatkiem akcyzowym podmiotów, które prowadzą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży aut i nie są konsumentem/finalnym użytkownikiem sprzedawanych pojazdów. Czasowa rejestracja pojazdu, o której mowa w art. 74 ust. 2 pkt. 2 Prawa o ruchu drogowym, nie stanowi przeszkody do dokonania zwrotu podatku akcyzowego zapłaconego uprzednio na terytorium kraju od danego samochodu osobowego.

Zgodnie z powyższym orzeczeniem, jeśli firma XYZ, która zawodowo trudni się handlem pojazdami nabędzie samochody, a następnie dokona ich czasowej rejestracji, zgodnie z dyspozycją art. 74 ust. 2 pkt. 2 lit. B Prawa o ruchu drogowym (w celu umożliwienia przejazdu z miejsca zakupu do miejsca docelowego na terytorium RP), oraz w konsekwencji sprzedaży Pojazdu w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, powinna uzyskać od organu zwrot dotychczasowo zapłaconej akcyzy. Na podstawie art. 107 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, firma XYZ, która nabyła prawo rozporządzania pojazdem jak właściciel, który wcześniej nie był zarejestrowany na terytorium kraju, dokonuje dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego, lub jeżeli w jego imieniu ta dostawa albo eksport są realizowane, ma prawo do zwrotu akcyzy na wniosek złożony właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie roku od dnia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego.

Zgodnie bowiem z istotą wykładni funkcjonalnej art. 107 ust. 1 ustawy o  podatku akcyzowym nie funkcjonuje definicja legalna “niezarejestrowania” samochodu osobowego, a więc kwestia ta musi być rozpatrywana zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Dalej, w myśl art. 107 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym powinno mieć się na uwadze treść aktu rejestracji pojazdu, a w szczególności to, czy w świetle tego dokumentu urzędowego otwarta została możliwość nieograniczonego używania pojazdu. Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 74 ust. 3 Prawa o ruchu drogowym, czasowa rejestracja przewidziana w niniejszym przepisie nie przesądza o otworzeniu prawnej i nieograniczonej możliwości konsumpcji/użytkowania samochodu osobowego na terytorium kraju, czasowa rejestracja pojazdu jest natomiast jedynie przejawem wyboru wywozu pojazdu. Należy bowiem pamiętać, że akcyza jest podatkiem pośrednim, co oznacza, że faktycznym podmiotem ponoszącym ciężar opodatkowania akcyzą jest ostateczny konsument, nie natomiast podmiot, który jest formalnie zobowiązany do naliczenia i zapłaty podatku.

Przepisy były do tej pory różnie interpretowane przez organy skarbowe, które odmawiały zwrotu zapłaconej akcyzy ze względu na dokonanie czasowej rejestracji wywożonych samochodów. WSA podkreślił jednak, że zgodnie z zasadą konsumpcyjności akcyza jest podatkiem nakładanym na konsumpcję oznaczonych towarów. Drugą zasadą dotyczącą akcyzy jest zasada jednofazowości, ponieważ pobierana jest ona z założenia na pierwszym szczeblu obrotu danym towarem. Akcyza jako podatek konsumpcyjny jest podatkiem pośrednim, co oznacza, że faktycznym podmiotem ponoszącym ciężar opodatkowania akcyzą jest ostateczny konsument, a nie podmiot formalnie zobowiązany do naliczenia i zapłaty tego podatku.

Funkcjonalna wykładnia przepisów o zwrocie podatku akcyzowego od samochodów osobowych prowadzi więc do wniosku, że nie można obciążać podatkiem akcyzowym podmiotów, które prowadzą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży aut i nie są konsumentem sprzedawanych pojazdów, ponieważ samo dopuszczenie do ruchu pojazdu samochodowego na terytorium kraju nie może być poczytywane jako jego konsumpcja. Czasowa rejestracja, o której mowa w art. 74 ust. 2 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym nie stanowi więc przeszkody do dokonania zwrotu podatku akcyzowego zapłaconego uprzednio na terytorium kraju od oznaczonego samochodu osobowego. W przedmiotowej sprawie decyzja została uchylona, a przedsiębiorca wygrał postępowanie administracyjne.