Zatrudnianie osób niepełnosprawnych obowiązki i korzyści – cz. I

Zatrudnianie osób niepełnosprawnych nie różni się od zatrudniania innych pracowników. Podlegają takim samym zasadom rekrutacji oraz zatrudnienia. Istnieją jednak pewne dodatkowe uprawnienie przysługujące pracownikom z orzeczoną niepełnosprawnością, a także dodatkowe wymagania jakie powinien spełniać pracodawca. W części drugiej artykułu zostaną omówione warianty dofinansowania, o które może ubiegać się pracodawca.

Stopnie niepełnosprawności

LEKKI – osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mają obniżone zdolności do wykonywania pracy w porównaniu z osobą zdrową o podobnych kwalifikacjach.

UMIARKOWANY – osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mają osoby są niezdolne do pracy lub zdolne do pracy w warunkach pracy chronionej.

ZNACZNY – osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności są niezdolne do pracy lub zdolne tylko w warunkach pracy chronionej i z pomocą stałą lub długotrwałą osób pełnosprawnych.

Należy pamiętać, że osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności mogą zostać zatrudnione przez pracodawcę niezapewniającego warunków pracy chronionej jeżeli przystosuje stanowisko pracy lub zatrudni ich w formie telepracy. Niezależnie od stopnia niepełnosprawności, każda osoba może pracować tylko jeżeli otrzyma zgodę na wykonywanie pracy od lekarza medycyny pracy oraz jeżeli praca nie będzie kolidowała ze wskazaniami zawartymi w orzeczeniu o niepełnosprawności.

Dodatkowe uprawnienia pracowników z niepełnosprawnością

Czas pracy

Stopień niepełnosprawności	LEKKI	UMIARKOWANY	ZNACZNY
CZAS PRACY	MAX  8H / DOBA MAX 40H/TYDZIEŃ	MAX  7H/ DOBA MAX 35H/TYDZIEŃ	MAX 7H/ DOBA MAX 35H/TYDZIEŃ

 

Praca w nocy oraz nadgodziny

Co do zasady osoba niepełnosprawna nie może pracować w porze nocnej, dodatkowo pracodawca nie może polecać takiej osobie pracy w nadgodzinach

Wyjątki

 powyższa zasada nie obowiązuje, gdy na wniosek pracownika lekarz medycyny pracy wyrazi na to zgodę oraz gdy osoba niepełnosprawna zatrudniona jest przy pilnowaniu.

Dodatkowa przerwa

Pracownikom niepełnosprawnym w ciągu dnia pracy przysługuje dodatkowa 15 minutowa przerwa, która jest płatna oraz wliczana do czasu pracy.

Urlop wypoczynkowy

Osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności posiadają uprawnienie do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, w wymiarze 10 dni roboczych na rok kalendarzowy. Pracownik nabywa uprawnienie do dodatkowego urlopu po przepracowaniu 1 roku po dniu zaliczenia go do jednego z w/w stopni niepełnosprawności. Natomiast nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu powyżej 26 dni lub urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów [chyba, że ten „inny” urlop dodatkowy przysługuje w mniejszym wymiarze niż 10 dni]

Dodatkowe dni wolne

Osobom posiadającym umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności przysługuje dodatkowo 21 wolnych dni roboczych do wykorzystania na specjalistyczne leczenie i badania, turnusy rehabilitacyjne itp. o ile nie mogą z nich skorzystać poza godzinami pracy.

Równe traktowanie

Pracodawca nie może traktować osoby z niepełnosprawnością inaczej niż wszystkich innych pracowników.

Odpowiednie warunki pracy

Po zatrudnieniu pracownika niepełnosprawnego pracodawca powinien zapewnić mu bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Tak jak pozostałym zatrudnionym, pracodawca powinien udostępnić takiej osobie odpowiednie pomieszczenia do pracy, z powierzchnią, oświetleniem i temperaturą dostosowaną do rodzaju wykonywanych zajęć oraz czasu przebywania pracowników w tych miejscach.

Ponadto pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie stanowisk pracy oraz dojść do nich – do potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności (rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650). Oznacza to, że zarówno samo stanowisko pracy, jak i pomieszczenia oraz budynek powinny być przystosowane dla osób o ograniczonych możliwościach ruchowych. W praktyce chodzi między innymi o odpowiednie przystosowanie budynku poprzez zapewnienie odpowiedniej szerokości i sposobu otwierania drzwi, zamontowanie ułatwień technicznych pozwalających poruszanie się niepełnosprawnym pracownikom po schodach lub dotarcie do stanowiska pracy z pominięciem schodów, a także ewakuację podczas pożaru. Ponadto, pracodawca powinien też zapewnić dostosowanie urządzeń higienicznosanitarnych oraz dojść do nich do potrzeb i możliwości tych pracowników wynikających ze zmniejszonej sprawności, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi. Należy dostosować także stanowiska pracy.

Wynagrodzenie

Pomimo krótszego czasu pracy, pracodawca nie może obniżyć wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. Godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na normy niższego czasu pracy, ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm.